J. Stiglitz varaði Seðlabankann alvarlega við, árið 2001

En hann er nú bara nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, hvað veit hann?

http://www.sedlabanki.is/uploads/files/WP-15.pdf

Maður er gráti nær að lesa þessa skýrslu sem JS gerði fyrir Seðlabankann árið 2001. 

Þar lýsir hann áhyggjum af credit boom og hvernig eigi að minnka erlendar skuldir bankanna.  

Hann lýsir því hversu slæm útþensla bankaanna erlendis er, ofan í neikvæðan viðskiptajöfnuð við útlönd. 

Hann nefnir hversu vitlaust það sé að launa bankastjóra eftir útþenslu bankanna.

En Seðlabankinn hlustaði ekkert á þetta heldur, þvert á móti lækkaði hann bindiskyldu bankanna árið 2004.  

Eftir allt þetta hafa erlendir seðlabankastjórar auðvitað álitið okkur algerlega geggjuð og að enginn möguleiki væri á, að koma vitinu fyrir okkur. 

Þeir felldu bankana

Athugasemdir

[Teddi (IP-tala skráð) 18.10.2008 kl. 17:00]

Nýr nóbelsverðlaunahafi sagði ríkisstjórnina gera rétt varðandi Glitni. Það var Evrópusambandið sem krafðist þess að bindiskylda bankanna yrði lækkuð. Það var líka aðildin að evrópska efnahagssvæðinu með þeim frjálsræðisreglum sem þar eru sem lagði grunn að því sem bankarnir gátu gert. Við skulum muna Jóni Baldvin og evrópukrötunum það. Þökk sé þeim stefnir í að hagur okkar verði álíka og fyrir 20 árum. Þá er spurning hvort ekki hefði verið betra að vera laus við Evrópusambandsreglurnar. Bankastjórar útrásarbankanna voru í flestum tilfellum að nýta sér kerfið, en þeir voru að vísu varaðir við og beðnir að hafa vissa hluti öðruvísi - m.a. í Bretlandi - sem þeir gerðu ekki. Gleymum því ekki að það var kerfið - sem Jón Baldvin og fleiri lögðu grunn að - sem gerði þetta mögulegt.

[Viggó Jörgensson (IP-tala skráð) 18.10.2008 kl. 17:47]

Já ég hef áður lagt til að við forðumst eftirleiðis veislurnar í Brussel.

Skýrsla Stiglitz er frá 2001. Aðild að EES þýddi lækkun á bindiskyldu. Það sýnir ennþá betur að þjóðir ESB komu okkur á kaldan klaka án björgunarvestis. Þær ættu því að greiða með okkur þessi erlendu innlán.

Glitnismálið kemur upp þegar allt er komið á bjargbrúnina. Miðað við komandi gjalddaga, þar á bæ, hefði lánveiting aðeins frestað vandanum og mögulega getað sogað Seðlabankann ofan í svartholið.

[Guðmundur Ásgeirsson, 18.10.2008 kl. 22:58]

Það voru ekki bara bankastjórarnir sem voru varaðir við, þeir reyndu líka sjálfir að vara Seðlabankann við. Allir reyndu þessir aðilar að gera nauðsynlegar breytingar hjá sínum stofnunum áður en verulega var farið að syrta í álinn en eftir á að hyggja virðist það e.t.v. hafa verið of seint. Fram hefur komið að gert hafi verið "áhlaup" á íslensku krónuna fyrr á þessu ári, og fyrir liggur að rétt eins og bandarísku "undirmálslánin" voru bæði íslensku bankarnir og ríkið stórlega ofmetin af matsfyrirtækjunum þremur (þessum með skrýtnu nöfnin) og eru nú undir rannsókn því grunur leikur á um sitthvað misjafnt á þeim bænum. Fyrsti naglinn í líkkistuna kom hinsvegar þegar Bandaríkjastjórn ákvað að bjarga fjölmörgum bönkum með hlutafjárinnspýtingu á sama tíma og þeir virðast hafa tekið meðvitaða ákvörðun um að láta Lehman Brothers rúlla til andskotans (sjá skýringu fyrir neðan), sá annar þegar allt í einu komu svo skilaboð frá þeim bandaríska að við fengjum ekki neitt, eins og var kunngjört með opnu bréfi til þjóðarinnar í kvöldfréttum Sjónvarps, og sá þriðji þegar Gordon Brown frysti eigur bankanna í bretlandi með beitingu umdeildra hryðjuverkalaga. Inn á milli sáldruðust svo ýmis smærri skot sem hjálpuðu auðvitað ekki í því ástandi sem var komið upp, ekki síst símtalið til Davíðs Odssonar frá Rússlandi sem virðist hafa komið svo snemma morguns að kallinn hafi hreinlega ekki verið nógu vel vaknaður til að meðtaka skilaboðin rétt og svo auðvitað algerlega fáránlegt "drottningarviðtal" hans í Kastljósinu í kjölfarið.

Til að skilja betur áhrifin af falli Lehman hér á Ísland þarf að líta til þess að stór hluti af "heildsöluviðskiptum" bankanna var vegna svokallðra vaxtamunaviðskipta við lönd eins og Japan þar sem vextir eru mun lægri en hér. Út á þetta gekk hávaxtastefna Seðlabankans þ.e. að laða ódýrt fjármagn inn til landsins sem er svo hægt að endurlána allt að nífalt út úr íslenskum bönkum á móti (m.v. 10% bindiskyldu) en þar sem í flestum tilvikum var um að ræða skammtímalán fór mikil vinna í það hjá bönkunum að endurfjármagna sífellt þessar lánveitingar áður en þær féllu í næsta gjalddaga og svo koll af kolli þannig að alltaf væri til fé fyrir næstu greiðslu. Ef ég hef skilið rétt þá var Glitnir einna háðastur þessu lánsfjárstreymi og var nánast rekinn á "yfirdrættinum" einum saman undir það síðasta, en þegar þeir leituðu til Seðlabankans sáu þeir fram á að geta ekki borgað upp lán sem myndi gjaldfalla núna 15. október (og það er ekki enn búið að greiða það!). Langstærsti þjónustuaðilinn á sviði vaxtamunaviðskipta á heimsvísu var svo aftur (vill einhver giska?) Lehman Brothers, þannig að við fall hans varð uppi fótur og fit og vaxtamunaviðskipti stöðvuðust víða nánast alveg í kjölfarið. Hvort sem það hefðu verið Glitnismenn sem hefðu fengið 84 milljarða til að reyna að "redda málum" eða Seðlabankinn sjálfur að gera það með einhverskonar yfirtöku, þá var lánsfjármagnið einfaldlega bara hvergi á boðstólum á þessum markaði og lítið að fá annarsstaðar.

Ýmsir aðilar, jafnvel stjórnvöld, hafa gert því skóna að svo líti út sem um samstilltar aðgerðir hafi verið ræða af hálfu erlendra seðlabanka, að neita okkur um gjaldeyrislán. Ef maður vill ganga svo langt að spinna up samsæriskenningar, þá er vafalaust hollt að benda á að yfirmaður alþjóðafjárfestingardeildar Lehman Brothers áður en þeir fóru á hausinn, var hvorki meira né minna en George Herbert Walker IV en frændi hans og nafni frá Texas er kannski betur þekktur og býr hann í Hvítu Húsi í Washington DC. (Já, andskotinn er tvímenningur Bush #43!) Svo má líka benda á að nú er Björn Bjarnason búinn að fyrirskipa ríkissaksóknara að gera rannsókn á bönkunum, en spurning hvort þeir munu nokkuð líta við í Seðlabankanum? Það vill svo til að það eru aðeins tveir núlifandi Íslendingar sem hafa setið leynifundi hinna dularfullu Bilderberg samtaka sem hafa innanborðs elítu-stjórnmálamenn og lykilmenn úr viðskiptalífinu á heimsvísu, en þessir tveir menn fyrir hönd Íslands eru: Björn Bjarnason og Davíð Oddsson, sá þriðji er nú látinn en það var Geir Hallgrímsson. Spurning hvort Björn og Davíð hafi nokkuð sest niður á svona fundi yfir kaffibolla með Gordon Brown (þeir voru þar jú allir þrír árið 1991) og rætt hvernig yrði brugðist við neyðarástandi á Íslandi með beitingu einhverskonar herlaga eða neyðarlaga, eða kannski er það bara helber tilviljun að vegna óstöðugs ástands á Íslandi stefnir hraðbyri í að Björn Bjarnason verði brátt kominn með fullkomna átyllu til að blása til herlúðra og heimta "auknar valdheimildir og viðamikil fjárútlát" til löggæslumála... Það væri auðvitað villtasta paranoia að láta sér detta í hug slíkt plott, en það er bara allt saman hérna orðið svo súrrealískt að það er hvort sem er orðið lygilegra en nokkur glæpasaga... 

[Guðmundur Ásgeirsson, 18.10.2008 kl. 23:02]

P.S. Svo gæti þetta auðvitað allt eins verið eitt stórt sósíaldemókrataplott til að þvinga okkur inn í Sovétríki Evrópu, til að taka upp Evru og byrja að kaupa olíu frá Rússlandi fyrir þær í stað þess að nota dollara sem megingjaldmiðil í utanríkisviðskiptum. Bara pæling, en kannski meira um það seinna.. ;)

[Viggó Jörgensson, 21.10.2008 kl. 02:01]

Já þetta hefur verið orðin meiri rúllettan að þurfa að treysta á þetta Carry-trade.   Og allir málsmetandi hagfræðingar búnir að staðfesta fyrir löngu að allar kreppur hafi snúist um  skammtíma lausafjárskort.  

Kreppan 1859 var víst nákvæmlega eins og þessi sem nú ríður yfir.  Nær öll viðskipti snerust um pappíra sem engin raunveruleg verðmæti voru á bakvið.    

Auðvitað vissu minni spámenn ekkert um það, en hægt er að ætlast til að atvinnuþjóðhagfræðingar hafi vitað allt um það mál og hætturnar sem voru því samfara.